Ψυχοεκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά και γονείς βασισμένο στη Θεραπεία Σχημάτων
Η ιδέα για την υλοποίηση της διδακτορικής διατριβής, κατά την οποία σχεδίασα, δόμησα, και εφάρμοσα το εν λόγω ψυχοεκπαιδευτικό πρόγραμμα προέκυψε από τις προσωπικές διαδρομές μου. Αρχικά, καθοριστική ήταν η εκπαίδευσή μου ως κλινικής ψυχολόγου και ως ψυχοθεραπεύτριας. Όσο περισσότερο εμβάθυνα στο θεραπευτικό μοντέλο της Θεραπείας Σχημάτων, τόσο περισσότερο ένιωθα ενθουσιασμένη με τη ζεστασιά και την εστίαση στις πυρηνικές συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού. Οι επαγγελματικές μου εμπειρίες με παιδιά ενίσχυσαν την ανάγκη μου να προσφέρω σε αυτά, να διευκολύνω την κάλυψη των αναγκών τους και να βοηθήσω στην ενδυνάμωση των σχέσεων γονέων-παιδιών.
Ένιωθα πως το θεραπευτικό μοντέλο της Θεραπείας Σχημάτων συνδυάζει ακριβώς αυτό που χρειάζομαι ως θεραπεύτρια και ως μητέρα πλέον. Το βίωμα της μητρότητας, με όλα τα νέα συναισθήματα και τις εμπειρίες που μου προσέφερε, καθώς και η σχέση μου με τα παιδιά μου, ενίσχυσαν την ανάγκη μου για προστασία και ενδυνάμωση της ψυχικής υγείας των παιδιών. Η μητρότητα με ώθησε να παρατηρώ τι χρειάζονται τα παιδιά και να προσπαθώ να ανταποκρίνομαι στις συναισθηματικές ανάγκες τους. Το κίνητρό μου να δημιουργήσω κάτι που θα μπορούσε να ενώσει με ασφάλεια και ζεστασιά τα παιδιά με τους γονείς τους, προλαμβάνοντας τις ψυχικές δυσκολίες, είναι αυτό που με ώθησε να επιδιώξω την εκπόνηση της εν λόγω έρευνας.
Στα πλαίσια εκπόνησης της διδακτορικής μου διατριβής, εφάρμοσα μαζί με την ερευνητική ομάδα με την οποία συνεργάζομαι, ψυχοεκπαιδευτικές ομάδες παιδιών (9-13 ετών) και γονέων βασισμένες στη Θεραπεία Σχημάτων. Αυτό σημαίνει πως πραγματοποιήθηκαν ομαδικές συναντήσεις με παιδιά προκειμένου μέσα από βιωματικές δραστηριότητες και παιχνίδι να γνωρίσουν καλύτερα και να μάθουν να αγαπούν τον εαυτό τους, να συνάπτουν υγιείς σχέσεις με τους άλλους και να διαχειρίζονται δύσκολες για αυτά καθημερινές καταστάσεις, να αναγνωρίζουν και να διαχειρίζονται δυσλειτουργικές πλευρές του εαυτού τους, να υιοθετούν πιο υγιείς και λειτουργικές, όπως επίσης και τη διαχείριση των στρατηγικών αντιμετώπισης. Ομαδικές συναντήσεις πραγματοποιούνται ξεχωριστά και με τους γονείς των παιδιών που συμμετέχουν στις ανωτέρω ομάδες. Οι γονείς μέσα από βιωματικές ασκήσεις και παιχνίδι εκπαιδεύονται στις πυρηνικές συναισθηματικές ανάγκες των παιδιών τους, στην κάλυψή τους, στην ενίσχυση του δεσμού με το παιδί αλλά και του γονεϊκού τους ρόλου.
Η κάθε ομάδα αποτελείται από 10-12 μέλη το πολύ προκειμένου να υπάρχει επαρκής χρόνος για όλα τα μέλη να συμμετέχουν στις δραστηριότητες. Η δομή του προγράμματος κάθε ομάδας είναι πολύ συγκεκριμένη και η κάθε συνάντηση έχει έναν προκαθορισμένο στόχο.
Οι ομάδες των παιδιών αποτελούνται από 16 εβδομαδιαίες συναντήσεις ενώ οι ομάδες των γονέων αποτελούνται από 10 συναντήσεις ανά δεκαπενθήμερο.
Το ερευνητικό πλαίσιο των ψυχοεκπαιδευτικών ομάδων
Το θέμα της διατριβής, πάνω στην οποία βασίζονται αυτές οι ομάδες, είναι: “Προαγωγή της ψυχικής υγείας των παιδιών μέσω της Θεραπείας Σχημάτων: Σχεδιασμός, εφαρμογή και αξιολόγηση προγράμματος παρέμβασης“, στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Η έρευνα έχει λάβει τριετή υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε υπό την ακαδημαϊκή επίβλεψη της κ. Ευαγγελίας Γαλανάκη, Καθηγήτρια Αναπτυξιακής Ψυχολογίας, ΠΤΔΕ, ΕΚΠΑ και την κλινική εποπτεία της κ. Κατερίνας Αγγελή, Κλινικό Ψυχολόγο (PhD)- Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεύτρια, Θεραπεύτρια Σχημάτων Παιδιών, Εφήβων & Ενηλίκων.
Η ερευνητική ομάδα
Αργαλιά Ευτυχία
Κλινική ψυχολόγος (MSc) έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές της στο Πρόγραμμα Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), όπου στη συνέχεια απέκτησε τον Μεταπτυχιακό Τίτλο Ειδίκευσης στην Κλινική Ψυχολογία. Εκπαιδεύθηκε στη Γνωσιακή – Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία στο Ινστιτούτο Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς και στη Θεραπεία Σχημάτων από την Ελληνική Εταιρεία Θεραπείας Σχημάτων, ενώ έχει εκπαιδευτεί και στην Ομαδική Θεραπεία Σχημάτων. Διατηρεί ιδιωτικό γραφείο στην Ακρόπολη και, παράλληλα, συνεργάζεται με ιδιωτικά κέντρα παροχής ψυχολογικών υπηρεσιών. Διδάσκει σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο Μητροπολιτικό Κολλέγιο Αθηνών και στο παρελθόν έχει κάνει εισηγήσεις στο τμήμα Ψυχολογίας στο ΕΚΠΑ. Η κλινική της εμπειρία περιλαμβάνει ομαδική θεραπεία ενηλίκων και ατομική θεραπεία παιδιών, εφήβων και ενηλίκων. Τα πλαίσια στα οποία έχει πραγματοποιήσει κλινικό έργο περιλαμβάνουν φορείς ψυχικής υγείας, όπως το ψυχιατρικό τμήμα του Αιγινήτειου Νοσοκομείου, το Εργαστήριο Ψυχολογικής Συμβουλευτικής Φοιτητών (ΕΚΠΑ), το Κ.Ψ.Υ. Περιστερίου και το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής «Δρομοκαΐτειο».
Κουτραφούρη Βίκυ
Aπόφοιτη του Τμήματος Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου (Αρ. Αδείας: 5876/ 17-02-2006, Νομαρχία Αθηνών). Έχει εξειδικευτεί στη Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία από το Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής, καθώς και στη Θεραπεία Σχημάτων, διαθέτοντας πιστοποίηση Advanced Certified Schema Therapist από την International Society of Schema Therapy. Επιπλέον είναι απόφοιτη του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με τίτλο «Ψυχοπαιδαγωγική της ένταξης» και κατεύθυνση Ψυχοπαιδαγωγικές συνιστώσες των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών. Έχει πολυετή εμπειρία σε δομές και προγράμματα του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα τόσο με παιδιά και εφήβους όσο και με ενήλικες. Σήμερα ασκεί το επάγγελμα ως ιδιώτης ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια.
Μαρίνη Κατερίνα
Ψυχολόγος – Επιστημονική Συνεργάτης του ΕΚΠΑ, με Μεταπτυχιακές Σπουδές στην Ψυχανάλυση. Στο παρόν εξειδικεύεται στην Θεραπεία Σχημάτων στην Ε.Ε.Θ.Σ (Ελληνική Εταιρεία Θεραπείας Σχημάτων) και στο ΠΜΣ: «Ψυχική Υγεία και Ψυχιατρική Παιδιών & Εφήβων» της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Κατά την διάρκεια της επαγγελματικής της πορείας ως Ψυχολόγος, έχει προσφέρει τις υπηρεσίες της σε Δημόσιες και Ιδιωτικές Δομές Ψυχικής Υγείας, τόσο σε επίπεδο Κλινικής Αξιολόγησης – Διάγνωσης, όσο και σε επίπεδο Σχεδιασμού Συμβουλευτικών και Θεραπευτικών Παρεμβάσεων. Εργάζεται στο Ιδιωτικό Ψυχολογικό Γραφείο της, όπου υποστηρίζει Ψυχοθεραπευτικά και Συμβουλευτικά Παιδιά – Εφήβους – Ενήλικες.
Συντήλα Ιωάννα
Η Συντήλα Ιωάννα είναι Ψυχολόγος, αριστούχος του Παντείου Πανεπιστημίου και κάτοχος του Μεταπτυχιακού διπλώματος του Προγράμματος Ειδίκευσης στην Κλινική Ψυχολογία και Πνευματική Υγεία του Πανεπιστημίου του Sussex (UK). Έχει ειδικευτεί στη Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία παιδιών, εφήβων κι ενηλίκων, του Ινστιτούτου Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς (ΙΕΘΣ) και στο παρόν εκπαιδεύεται στη Θεραπεία Σχημάτων, της Ελληνικής Εταιρείας Θεραπείας Σχημάτων. Έχει εργαστεί σε κέντρα θεραπείας παιδιού και οικογένειας και στο τμήμα Θεραπείας Παιδιών & Εφήβων του Ινστιτούτου Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς. Εργάζεται ιδιωτικά με ενήλικες, παιδιά και εφήβους και ασκεί συμβουλευτική γονέων.
